Тыва дыл – тыва чоннуң төрээн дылы, тыва этностуң төлээлериниң харылзажылга дылы. Ол ышкаш 1990 чылдың “Тыва АССР-ниң дылдарының дугайында”, 2003 чылдың “Тыва Республиканың дылдар дугайында” болгаш Тыва Республиканың үндезин хоойлузунда орус дыл-биле чергелештир тыва дыл күрүне дылы кылдыр хүлээп алдынган. Ынчангаш национал школаның кол сорулгазы – тыва улустуң аас чогаалын болгаш тыва чечен чогаалдың байлаан таварыштыр уругларның сѳс курлавырын байыдып, тѳрээн дылынга арыг, чараш, хостуг, албадал чокка чугаалап билир кылдыр келир үениң салгалын ѳѳредип чаңчыктырыры болур.
Үениң негелдезиниң аайы-биле ниити өөредилге черлериниӊ 5-9 класстарынга ажыглаар тыва дыл номнарын чаартыры, өскертири негеттинип келген. Ынчангаш 5-9 класстарга ажыглаар тыва дыл номнарын чаа стандарттарга дүүштүр класстар аайы-биле хуваашканын ёзугаар 2018 чылда ажылдап кылып дооскан. Үнген номнарны НШХИ-ниң даалгазын ёзугаар Тываныӊ күрүне университединиӊ эртемден башкылары сайгарып, ук номнарда бердинген теория айтырыгларыныӊ, мергежилгелерниӊ, негелделерниӊ, сөзүглелдерниӊ уругларныӊ назы-харынга дүүшкээн, чада аайы-биле хуваалдазын шинчилеп, кылдынган ажылдарныӊ эки талаларын демдеглеп, эдип болур азы эдер ужурлуг чүүлдеринге боттарыныӊ санал-оналдарын кииргеннер.
Авторлар эртемден башкыларның болгаш школа башкыларының киирген санал-оналдарынга хамаарыштыр ажылды уламчылап турар болгаш бо номнарны эде кылыр ажыл ам-даа чоруп турар. Чаа номнар келир өөредилге чылында ажыглалче кире бээр деп идегел улуг.
